PLAC LITEWSKI





WIEŻA TRYNITARSKA
PLAC LITEWSKI
Strona Główna-Lublin

Plac Litewski – plac w centrum Lublina o powierzchni ok. 35 tys. m2, powstały w latach 20. XIX wieku w celu urządzania parad wojskowych. Od jego pierwotnego przeznaczenia pochodzi dawna nazwa – plac Musztry. Plac Litewski jest centralnym miejscem w Lublinie, odbywają się tam ceremonie państwowe, happeningi i inne imprezy. W rejestrze zabytków nieruchomych plac Litewski nosi numer A/588 i został do niego wpisany 10 kwietnia 1972 roku.

W XVI wieku przez dzisiejszy plac prowadziła droga ku mostowi na Czechówce, do traktu na Warszawę. W tamtym czasie tereny te należały do Radziwiłłów. W XVII wieku stały się własnością Józefa Karola Lubomirskiego, potem jego córki Marii Anny, żony Pawła Karola Sanguszki. Po Sanguszkach właścicielami placu byli Szepetyccy, a w roku 1801, na publicznej licytacji, nabył go Beniamin Finke i ofiarował rządowi.

Do 1818 teren, na którym znajduje się plac Litewski, wykorzystywany był jako skład słomy. W 1819 roku przystąpiono do rozbiórki szpitala i kościoła bonifratrów, które zostały zbudowane w połowie XVIII wieku. W 1823 Jan Stompf dokonał gruntownej przebudowy placu oraz pałacu Poradziwiłłowskiego, który miał się stać siedzibą Komisji Województwa Lubelskiego. Powstały plac miał ok. 2 hektary i otrzymał nazwę „placu Musztry”. Na części placu urządzono skwer, a na nim, na ziemnym wzniesieniu, stanął nowy pomnik Unii Lubelskiej. Według tradycji w tym miejscu obradowała w 1569 roku szlachta polska i litewska przed zawarciem związku obu krajów. To zdarzenie upamiętniał murowany obelisk, który uległ zniszczeniu podczas rozbiórki kościoła Bonifratrów. Zgodę na wystawienie nowego pomnika uzyskał w 1826 u władz carskich ks. Stanisław Staszic. Klasycystyczną płaskorzeźbę przedstawiającą Polskę i Litwę zaprojektował Paweł Maliński. Sam obelisk został odlany z żelaza.